Μάα-Παλαιόκαστρο

Μάα-Παλαιόκαστρο
Αρχαιολογικός χώρος Μάα-Παλαιόκαστρο

Η θέση Μάα-Παλαιόκαστρο βρίσκεται 13 περίπου χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης της Πάφου. Οι ανασκαφικές έρευνες στο χώρο άρχισαν στα 1952 και συνεχίστηκαν συστηματικά για οκτώ περιόδους από το 1979 μέχρι το 1986. Πρόκειται για οχυρωμένο οικισμό της Ύστερης Εποχής του Χαλκού, κτισμένο σε μια μικρή χερσόνησο, που συνδέεται με τη μόνιμη εγκατάσταση των Αχαιών στην Κύπρο, γύρω στα 1200 π.Χ., και τον επακόλουθο εξελληνισμό του νησιού. Ο οικισμός προστατεύεται από δύο επιβλητικά οχυρωματικά τείχη, ένα στην πλευρά της στεριάς και ένα στην πλευρά της θάλασσας, στο άκρο της χερσονήσου

O Οικισμός

Στο εσωτερικό του οικισμού αποκαλύφθηκαν πολλά μικρά κτίρια, ενδεχομένως οικίες, αλλά και κάποια οικοδομικά συγκροτήματα με αρχιτεκτονικά και άλλα στοιχεία που παραπέμπουν απευθείας στο Αιγαίο. Δύο από τα κτήρια αυτά περιλαμβάνουν το καθένα από μια μεγάλη αίθουσα με εστία στο κέντρο της, και άλλα μικρότερα δωμάτια που φαίνεται ότι στέγαζαν αποθηκευτικούς χώρους, εργαστήρια, κ.ά. Κάποιοι από τους χώρους των συγκροτημάτων αυτών εικάζεται ότι ήταν κοινόχρηστες αίθουσες ή αίθουσες συναθροίσεων για την παραγωγή τροφής. Στον οικισμό υπάρχουν επίσης πολλά στοιχεία για μεταλλουργική δραστηριότητα.

Ο οικισμός καταστράφηκε βίαια από πυρκαγιά και ανοικοδομήθηκε αμέσως από τους ίδιους κατοίκους, όπως μαρτυρά η πολιτιστική συνέχεια που παρατηρείται μεταξύ των δύο φάσεων. Παρ’ όλα αυτά η δεύτερη φάση ήταν φτωχική. Ο οικισμός εγκαταλείπεται οριστικά γύρω στα 1150 π.Χ.

Το Μουσείο

Στο χώρο λειτουργεί τοπικό Μουσείο, με χορηγία του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη. Ο σχεδιασμός του κτιρίου έγινε από τον Ιταλό αρχιτέκτονα-συντηρητή και καθηγητή, Andrea Bruno. Για να διατηρηθεί όσο το δυνατόν πιο άθικτο το φυσικό τοπίο, σχεδιάστηκε ένα υπόγειο κτίριο, μόνο η οροφή (ένας χάλκινος θόλος) του οποίου είναι ορατή εξωτερικά. Κάτω από το θόλο του κτιρίου ανοίγεται μια κυκλική υπόγεια αίθουσα. Το περιεχόμενο του Μουσείου βρίσκεται σήμερα υπό διαμόρφωση.

Πηγές

• Department of Antiquities, 2004, Report of the Department of Antiquities, Department of Antiquities, Nicosia.
• Einar Gjerstad, John Lindros, Erik Sjöqvist, Alfred Westholm, 1948, The Swedish Cyprus Expedition: Finds and Results of the Excavations in Cyprus, 1927-1931, vol.4, p .27, 42.
• Βάσσος Καραγιώργης, 1978, Αρχαία Κύπρος, Μορφωτικό ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα.
• Ann Brysbaert, 2003, SOMA 2002: Symposium on Mediterranean Archaeology : Proceedings of the Sixth Annual Meeting of Postgraduate Researchers, University of Glasgow, Department of Archaeology, vol. 1142, Archaeopress.
• http://www.mcw.gov.cy/