Κυπριακό Μουσείο

Το Κυπριακό Μουσείο είναι το παλαιότερο και μεγαλύτερο μουσείο αρχαιολογίας στην Κύπρο.Βρίσκεται στην οδό Μουσείου στο κέντρο της Λευκωσίας. Η ιστορία του μουσείου είναι στενά συνδεδεμένη με την πορεία της σύγχρονης αρχαιολογίας στην Κύπρο.Στο εν λόγω μουσείο η πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου όπως κεραμικά, κοσμήματα, γλυπτά και νομίσματα από τη Νεολιθική περίοδο έως τη εποχή του Χαλκού, την εποχή του Σιδήρου και την Ελληνορωμαϊκή περίοδο, προστατεύεται και εκτίθεται για να μπορούν να την απολαμβάνουν όλοι. Το μουσείο αποτελεί στάση της πολιτιστικής διαδρομής της Αφροδίτης.

Ιστορία

Το σημερινό Κυπριακό Μουσείο άρχισε να κτίζεται στα 1908 και αφιερώθηκε στη μνήμη της βασίλισσας της Αγγλίας Βικτωρίας. Στα 1909 μεταφέρθηκαν οι συλλογές από το σπίτι της οδού Βικτωρίας. Το Κυπριακό Μουσείο είναι ένα νεοκλασικό κτίριο που σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Ν. Μπαλάνο, εταίρο της Αρχαιολογικής Εταιρείας Αθηνών, ενώ η επίβλεψη έγινε από τον Άγγλο αρχιτέκτονα George Jeffery, τότε Έφορο των Αρχαίων Μνημείων του Κυπριακού Μουσείου.

Από το 1908 έγιναν πολλές προσθήκες και μετατροπές στο κτίριο, σε διάφορες χρονικές περιόδους προστέθηκαν νέες αίθουσες, στεγάστηκε το μεγαλύτερο μέρος της κεντρικής εσωτερικής αυλής, κτίστηκε ένας όροφος και επεκτάθηκε σημαντικά η βόρεια πτέρυγα.

Στα 1935, με τη θέσπιση του νέου Περί Αρχαιοτήτων Νόμου και την ίδρυση του Τμήματος Αρχαιοτήτων, άρχισε η αναδιοργάνωση των συλλογών του Κυπριακού Μουσείου, σύμφωνα με τις νεότερες μουσειακές αντιλήψεις και τα νέα αρχαιολογικά δεδομένα, από τον τότε Έφορο του Μουσείου Πορφύριο Δίκαιο.

Το Κυπριακό Μουσείο αποτελείται σήμερα από δεκατέσσερεις αίθουσες που περιβάλλουν σε σχήμα τετραγώνου έναν εσωτερικό κεντρικό χώρο, ο οποίος περιλαμβάνει γραφεία, βιβλιοθήκη, αποθήκες και χώρους συντήρησης ευρημάτων. Τα εκθέματα του Μουσείου ακολουθούν χρονολογική και θεματολογική κατάταξη. Εκτίθενται ευρήματα από τις πρωϊμότερες περιόδους της ανθρώπινης παρουσίας στο νησί, από τη 10η χιλιετία π.Χ., μέχρι και τη ρωμαϊκή περίοδο. Η βυζαντινή περίοδος εκπροσωπείται από πολύ λίγα ευρήματα μιας το Κυπριακό Μουσείο είναι κατεξοχήν αρχαιολογικό.

Εκθέματα

Το Κυπριακό Μουσείο αποτελείται σήμερα από δεκατέσσερεις αίθουσες που. Τα εκθέματα του Μουσείου ακολουθούν χρονολογική και θεματολογική κατάταξη. Εκτίθενται ευρήματα από τις πρωϊμότερες περιόδους της ανθρώπινης παρουσίας στο νησί, από τη 10η χιλιετία π.Χ., μέχρι και τη ρωμαϊκή περίοδο. Η βυζαντινή περίοδος εκπροσωπείται από πολύ λίγα ευρήματα μιας το Κυπριακό Μουσείο είναι κατεξοχήν αρχαιολογικό.

Στην Αίθουσα Ι παρουσιάζεται η νεολιθική και χαλκολιθική περίοδος. Εκτίθενται εργαλεία, σκεύη, κοσμήματα, ειδώλια και άλλα αντικείμενα αντιπροσωπευτικά της νεολιθικής και χαλκολιθικής περιόδου της Κύπρου. Στην Αίθουσα ΙΙεκτίθενται δείγματα από την πλούσια συλλογή κεραμεικής της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού. Στην Αίθουσα ΙΙΙ παρουσιάζονται δείγματα της κεραμεικής από τη Μέση και Ύστερη Εποχή του Χαλκού, την αρχαϊκή, κλασική, ελληνιστική και τη ρωμαϊκή περίοδο. Στην Αίθουσα IV, σε ειδικά διαρρυθμισμένη προθήκη, εκτίθενται πήλινα ειδώλια και αγάλματα που προέρχονται από το εξαιρετικά σημαντικό αρχαϊκό ιερό της Αγίας Ειρήνης, στη βόρεια ακτή του νησιού. Στην Αίθουσα V παρουσιάζεται η χρονολογική εξέλιξη της γλυπτικής στην Κύπρο. Η ύστερη φάση της κυπριακής γλυπτικής παρουσιάζεται στην Αίθουσα VΙ, όπου εκτίθενται κυρίως μαρμάρινα και ορειχάλκινα γλυπτά της ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου. Η Αίθουσα VΙΙ διαιρείται σε τρεις ενότητες. Το πρώτο της τμήμα είναι αφιερωμένο στην πλούσια και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συλλογή μεταλλικών αντικειμένων διαφόρων περιόδων. Εκτίθενται εργαλεία, όπλα και γενικά αντικείμενα καθημερινής χρήσης πάσης φύσεως, από τα απλούστερα μέχρι τα πιο εξειδικευμένα. Η Αίθουσα VΙΙΙ έχει διαμορφωθεί ειδικά για να δεχθεί την αναπαράσταση αρχαίων τάφων που καλύπτουν μια περίοδο από την 4η χιλιετία μέχρι τον 4ο αι. π.Χ. Στα δεξιά της Αίθουσας VΙΙΙ ανοίγεται η Αίθουσα ΙΧ, όπου έχουν συγκεντρωθεί αντικείμενα που έχουν σχέση με το θάνατο: επιτύμβιες στήλες με ανάγλυφες παραστάσεις, ζωγραφισμένες πήλινες σαρκοφάγοι και άλλες καμωμένες από ασβεστόλιθο που φέρουν ανάγλυφη διακόσμηση. Στην Αίθουσα Χ, η οποία βρίσκεται στα αριστερά της Αίθουσας VΙΙΙ, παρουσιάζεται μια αναδρομή στην εξέλιξη της γραφής στην Κύπρο. Η έκθεση αρχίζει με δείγματα των αρχαιότερων μαρτυριών γραφής στο νησί. Στην Αίθουσα ΧΙ, που βρίσκεται στον όροφο και είναι προσιτή από δύο αντικριστές σκάλες, εκτίθενται τα μοναδικά στο είδος τους ευρήματα που προέρχονται από τους βασιλικούς τάφους της Σαλαμίνας. Η Αίθουσα ΧΙΙ είναι αφιερωμένη στην αρχαία μεταλλουργία. Οι προθήκες είναι διαρρυθμισμένες με τέτοιο τρόπο, ώστε να αναπαριστούνται τα διάφορα στάδια, από την εξόρυξη, την εκκαμίνευση, μέχρι και το τελικό στάδιο παραγωγής του χαλκού και την μεταλλοτεχνία. Η διαρρύθμιση αυτή έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα, μιας και στην αίθουσα αυτή γίνονται τα εκπαιδευτικά προγράμματα του Κυπριακού Μουσείου, που αφορούν την αρχαία μεταλλουργία. Στην Αίθουσα ΧΙΙΙ εκτίθενται τα αγάλματα που κοσμούσαν το ρωμαϊκό γυμνάσιο της Σαλαμίνας. Τα αγάλματα συνοδεύονται από φωτογραφίες του γυμνασίου και γενικά της πόλης της Σαλαμίνας.

Τέλος, στην Αίθουσα ΧIV παρουσιάζονται σε θεματικές ενότητες τα πήλινα ειδώλια της Κύπρου.