Τηλέμαχος Κάνθος

Τηλέμαχος Κάνθος
Γενικές Πληροφορίες
Πραγματικό Όνομα	{{{real_name}}}
Καλλιτεχνικά Ρεύματα	{{{artistic_subculture}}}
Σημαντικά Έργα	{{{important_works}}}
Είδος Τέχνης	{{{kind_of_art}}}
Προσωπικά Στοιχεία
Γεννήθηκε	{{{born}}}
Πέθανε	{{{died}}}
Τόπος Γέννησης	{{{place_of_birth}}}
Εθνικότητα	{{{nationality}}}
Υπηκοότητα	{{{citizenship}}}
Σύζυγος	{{{spouse}}}
Παιδιά	{{{children}}}
Σπουδές	{{{studies}}}

Ο Τηλέμαχος Κάνθος (1910 - 1993) γεννήθηκε στην Άλωνα της Πιτσιλιάς, ορεινή περιοχή της Κύπρου. Ο Τηλέμαχος Κάνθος θεωρείται ένας από τους πατέρες της κυπριακής τέχνης. Τα έργα του απεικονίζουν κυρίως την κυπριακή ζωή και το κυπριακό τοπίο.

Βιογραφία

Ο Τηλέμαχος Κάνθος έχει καθιερωθεί ως ο κατ’εξοχήν ζωγράφος της κυπριακής φύσης και της κυπριακής ζωής. Γεννήθηκε και μεγάλωσε σε μια καλλιτεχνική οικογένεια του χωριού Άλωνα της Πιτσιλιάς. Ο πατέρας του, ο Χριστόδουλος Κάνθος ήταν δάσκαλος και βραβευμένος ζωγράφος, η μητέρα του Ευγενία Αραβή ήταν αγρότισσα. Ζωγράφος και δάσκαλος ήταν και ο μικρότερος αδελφός του, ο Θεόδοτος Κάνθος.

Ο Τηλέμαχος Κάνθος φοίτησε στο δημοτικό σχολείο Άλωνας και μετά στο γυμνάσιο Αμμοχώστου. Το 1929 πήγε για σπουδές ζωγραφικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών που τότε αποτελούσε μέρος του Πολυτεχνείου Αθηνών. Φοίτησε στην τάξη ζωγραφικής του Σπύρος Βικάτου, του Δημήτρη Μπισκίνη και του Ουμβέρτου Αργυρού και αργότερα στην τάξη χαρακτικής του Γιάννη Κεφαλληνού. Φοιτητής ακόμα ο Κάνθος είχε την ευκαιρία να συνεργαστεί με τον χαράκτη δάσκαλό του, το Γιάννη Κεφαλληνό. Αργότερα, στην Κύπρο, εργάστηκε για μερικά χρόνια ως σκηνογράφος και κοστουμίστας στο νεοσύστατο κυπριακό Θέατρο το “Λυρικό” και αργότερα το “Νέο Λυρικό”. Την εποχή εκείνη σχεδίασε και πολλά πορτρέτα ηθοποιών. Από το 1951 ως το 1969 υπηρέτησε ως καθηγητής τέχνης στο Παγκύπριο Γυμνάσιο στη Λευκωσία. Ο Κάνθος πρωτοστάτησε σε κάθε νέα κίνηση της κυπριακής καλλιτεχνικής ζωής και το 1964 ίδρυσε μαζί με άλλους το Επιμελητήριο Καλών Τεχνών Ε.ΚΑ.ΤΕ.

'Εργα

Ο Κάνθος άφησε ένα μεγάλο αριθμό από ελαιογραφίες, σχέδια, ακουαρέλλες αλλά και χαρακτικά. Στη δεκαετία του 1940-50 έκανε μια εξαιρετική σειρά σχεδίων από το Γυναικοπάζαρο της Λευκωσίας, πάνω στα οποία βάσισε αργότερα τη σειρά των ελαιογραφιών του με τίτλο «Γυναικοπάζαρο» τα οποία έκανε σε διάφορα στάδια της ζωής του. Στην πολύ δημιουργική περίοδο της σταδιοδρομίας του απο το 1950 μέχρι το 1974, έδοσε απίθανες χρωματικά δημιουργίες με δυνατές σχηματικές γραμμές και βαθμηδόν αφαιρετική προσέγγιση. Μια άλλη ομάδα ελαιογραφιών, οι «Παραλλαγές από μιάν αυλή» του 1978 έχουν πιο ήπια παστέλ χρώματα. Ακολουθεί η πιο δημιουργική του περίοδος μέχρι το θάνατό του στις 18. Νοεμβρίου του 1993, στην οποία δίνει πολύ δυνατά έργα.

Οι ξυλογραφίες του Κάνθου αποτελούν σημαντικότατο μέρος της καλλιτεχνικής του δημιουργίας και ιδιαίτερα η σειρά που ακολούθησε την εισβολή του 1974, γνωστή ως «Σκληροί Χρόνοι» η οποία βραβεύτηκε και στην ΧV Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας, το 1984.

Με την υδατογραφία ο Κάνθος ασχολήθηκε από τα φοιτητικά του χρόνια μέχρι το τέλος της ζωής του και έδωσε έργα εξαιρετικής ποιότητας και δεξιοτεχνίας.

Το σημαντικότατο και υψηλής ποιότητας έργο που άφησε, καθιέρωσε τον Τηλέμαχο Κάνθο ως ένα από τους «πατέρες» της σύγχρονης κυπριακής τέχνης. Η ζωγραφική του χαρακτηρίζεται από σταθερές, δυναμικές γραμμές και ανεπανάληπτους κραδασμούς χρωμάτων. Υπάρχει μια εσωτερικότητα, ιδιαίτερα στα φίνα και πολύ ευαίσθητα σχέδια. Η τέχνη του χαρακτηρίστηκε από τον ίδιο και από άλλους ως “βιωματική” γιατί ο καλλιτέχνης μπορούσε να αναδείξει αυτό που ζούσε, ακόμα και το καθημερινό μέσα στην τέχνη του. Χαρακτηριστικό του είναι το αυθόρμητο λυρικό στοιχείο που κάνει το έργο του τόσο μοναδικό.

Έργα του Τηλέμαχου Κάνθου υπάρχουν σε πολλές κρατικές και ιδιωτικές συλλογές της Κύπρου αλλά και άλλων χωρών όπως η Ελλάδα, Αυστρία, Γερμανία και Αγγλία και έχουν εκτεθεί σε διάφορες εκθέσεις στην Κύπρο και διεθνώς. Μερικά από τα έργα του είναι εμπνευσμένα και ζωγραφισμένα επί τόπου στις διάφορες χώρες στις οποίες ο Κάνθος ταξίδεψε. Κυρίως όμως είναι από την Κύπρο, τη φύση και τους ανθρώπους της και συχνά από τη γενέτειρά του την Άλωνα. Γιατί ο Κάνθος μέχρι το τέλος της ζωής του διατηρούσε στενό δεσμό με το χωριό του, όπου υπάρχει το πατρικό του σπίτι και το σπίτι που έκτισε ο ίδιος αργότερα και στο οποίο περνούσε πολύ από το δημιουργικό του χρόνο. Πολύ συχνά ζωγράφισε τις ομορφιές της φύσης στο γοητευτικό φως της Άλωνας που τόσο αγάπησε.

Πηγές

• https://el.wikipedia.org/wiki/Τηλέμαχος_Κάνθος
• https://www.alona.org.cy/?page_id=61
• http://library2.ucy.ac.cy/telemachos-kanthos-foundation/tkanthos/tk_index_el.html
• Τηλέμαχος Κάνθος / Υπουργείο Παιδείας Κύπρου, Μορφωτική Υπηρεσία ; [Επιμέλεια Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου]. Λευκωσία: Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Λευκωσίας, 1983. 48 σ. : εικ. (μερ. έγχρ.) ; 22 εκ.
• Τηλέμαχος Κάνθος: Η ζωή κι ο κόσμος του: Αυτοβιογραφικά σημειώματα και σχέδια / [Τηλέμαχος Κανθος] ; επιμέλεια κειμένων Ελένη Κάνθου. Λευκωσία, [χ.έ]: c 1996
• Τηλέμαχος Κάνθος, 1910-1993 : Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Κυπριακής Τέχνης, 18 Μαρτίου-24 Απριλίου 1996: Ελληνικό Κέντρο Λονδίνου, 14 Μαΐου-15 Ιουνίου 1996. Telemachos Kanthos, 1910-1993 : State Gallery of Cyprus Contemporary Art, 18 March-24 April 1996: The Hellenic Centre, London, 14 May-15 June 1996 / Πολιτιστικές Υπηρεσίες Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού ; [επιμέλεια καταλόγου Ελένη Σ. Νικήτα] Λευκωσία, Πολιτιστικές Υπηρεσίες Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού ;, Ίδρυμα Αναστασίου Γ. Λεβέντη : 1996. 187 σ. : εικ. ; 27 εκ.
• Κύπριοι καλλιτέχνες : Η πρώτη γενιά / Ελένη Σ. Νικήτα = Cypriot artists : the first generation / Eleni S. Nikita. Λευκωσία: Πολιτιστικό Κέντρο Ομίλου Λαϊκής, 2002. 12 τ. : εικ. (μερ. έγχρ.); 30 εκ.
• Τηλέμαχος Κάνθος: Το Πορτρέτο ενός Δημιουργού /Χρύσανθος Χρήστου, Ελένη Κάνθου. Λευκωσία: Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου, 2005. 2 Τ, εικ. έγχρ.
• Άγνωστος Κάνθος Ι: Πορτρέτα με κάρβουνο και ελαιογραφίες

από την εποχή των σπουδών στην Α. Σ. Κ. Τεχνών Αθηνών./ Ελένη Κάνθου. Λευκωσία: Ίδρυμα Τηλέμαχος Κάνθος, 2008. Εικ. έγχρ.

• Τηλέμαχος Κάνθος «Σκληροί χρόνοι» / Τηλέμαχος Κάνθος.-- Λευκωσία: Πανεπιστήμιο Κύπρου, 2009. π.36 σ. ; 24 εκ.
• Μορφές της Άλωνας / Μαρία Κάνθου-Δανιήλ. Λευκωσία: Ίδρυμα Τηλέμαχος Κάνθος, Εκδόσεις Λεπτοκάρυον, 2010. Εικ. έγχρ.

ευκωσία: Πολιτιστικές Υπηρεσίες Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, Ίδρυμα Τηλέμαχος Κάνθος 2011. Εικ. έγχρ.