Ανάγυια
Τα Ανάγυια είναι χωριό της επαρχίας Λευκωσίας της Κύπρου.
Ιστορικά
Την ονομασία του χωριού προέρχεται από τις λέξεις «Άνω» και «Αγυιά», που σημαίνουν «άνω δρόμος». Σχετίζεται αυτή η ονομασία μ΄ένα μικρό αναφορικό δρόμο που οδηγεί στο χωριό και εκτρέπεται από το δρόμο που ενώνει τη Λευκωσία με την ορεινή περιοχή της Πιτσιλιάς.
Το χωριό αποτελούσε δορυφορικό συνοικισμό της αρχαίας Ταμασού, που βρίσκεται περί τα 5 χλμ. Νοτιότερα. Στη βόρεια πλευρά του μικρού ορεινού όγκου που δεσπόζει το χωριό περιστασιακές ανασκαφές που έγιναν, απεκάλυψαν μικρή νεκρόπολη με προχριστιανικούς τάφους που ανάγονται στο 2ο και 1ο π.Χ. αιώνα. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Λευκωσίας φυλάσσονται τα ανευρεθέντα κτερίσματα, πήλινοι αμφορείς, προσωπικά αντικείμενα και γυάλινα φιαλίδια.
Συγκεκριμένα το 19ο αιώνα, στη σύγχρονη ιστορική διαδρομή του χωριού στην Ανάγυια κατοικούσαν και μερικές τουρκοκυπριακές οικογένειες. Οι οποίες εγκατέλειψαν στις αρχές της δεκαετίας του 20ου αιώνα, αφού προηγουμένως ξεπούλησαν τις περιουσίες τους και τα σπίτια τους.
Θέση
Τα Ανάγυια βρίσκονται σε πεδινή περιοχή τα 15 χιλιόμετρα νότια της Λευκωσίας. Τριγυρίζετε από τις κοινότητες Δευτεράς, Ψημολόφου, και Εργατών. Ανατολικά και βόρεια την «αγκαλιάζει» ο Πεδιαίος ποταμός, που ο ποταμός αποτελεί και το φυσικό σύνορο της με τις κοινότητες Δευτεράς και Ψημολόφου αντίστοιχα.
Πληθυσμός
Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, στις βόρειες του βουνού ιδρύθηκε προσφυγικός συνοικισμός στον οποίο εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες κυρίως από την επαρχία Κερύνειας αλλά και από άλλες περιοχές της κατεχόμενης Κύπρου. Έτσι συνέβαλε σημαντικά στην αύξηση του πληθυσμού στο χωριό. Ενώ το 1954, οι κάτοικοι της κοινότητας ανέρχονταν στους 235, σήμερα ανέρχονται σε 1400, εκ των οποίων το 50% περίπου είναι πρόσφυγες.
Ασχολίες κατοίκων
Μέχρι το 1960, οι κάτοικοι ασχολούνταν με τη γεωργία και τη κτηνοτροφία ενώ σήμερα και τα δύο αυτά επαγγέλματα έχουν σχεδόν εγκαταλειφθεί . Οι περισσότεροι κάτοικοι είναι εργάτες, τεχνίτες, υπάλληλοι και ελεύθεροι επαγγελματίες.
Αξιοθέατα
Μερικά από τα αξιοθέατα τα οποία κοσμούν τα Ανάγυια και αξίζουν να επισκεφτείτε είναι η παλιά πετρόκτιστη εκκλησία των Αγίων Νόμωνος και Βηχιανού, Εκκλησίες, δίπλα ακριβώς από την παλιά εκκλησία βρίσκεται το παλαιό Δημοτικό Σχολείο, το κοινοτικό πάρκο «Ανδρέας Χρίστου», το οποίο βρίσκεται στην κορυφή του βουνού στην ανατολική πλευρά της κοινότητας, δεσπόζει ολόκληρης της περιοχής και έχει πανοραμική θέα. Επίσης το κέντρο του παλαιού χωριού με τα πλινθόκτιστα σπίτια και τα στενά δρομάκια, οι φυτείες και άλλες καλλιέργειες στη νότια πεδιάδα, θα λέγε κανείς πως «δημιουργούν μια φυσική πράσινη θέα» που ξεκουράζει το βλέμμα ή «ταξιδεύει» στη μαγεία της φύσης.