Κυπριακοί Μουσικοί Ρυθμοί

Οι κυπριακοί μουσικοί ρυθμοί, παρά το γεγονός ότι συναντούνται και στο ευρύτερο ελληνικό πεδίο, παρουσιάζουν, ωστόσο, σχετικές ιδιοτυπίες. Εκτός των απλών μέτρων 2/4, 3/4, 4/4 κ.λπ., σε μεγάλο βαθμό χρησιμοποιούνται τα σύνθετα μέτρα 5/8, 7/8, 9/8. Πάνω στα εν λόγω μέτρα βασίζονται οι σύνθετοι ρυθμοί που συναντούνται στα κυπριακά τραγούδια και στους χορούς. Οι κυριότεροι σύνθετοι ρυθμοί που συναντούνται στην Κύπρο, είναι οι πεντάσημοι, επτάσημοι και εννεάσημοι.

Κυπριακοί Μουσικοί Ρυθμοί
Κυπριακό παραδοσιακό τραγούδι "Το Ρέσι"

Πεντάσημοι

Τα 3 είδη του Πεντάσημου

Στους πεντάσημους επισημειώνονται δύο μέρη σε κάθε μέτρο: η Θέση και η άρση. Η Θέση είναι τρίσημη και η Άρση δίσημη. Αναλόγως του είδους του πεντάσημου, πότε προηγείται η Θέση και πότε η Άρση. Στην Κύπρο παρουσιάζονται τρία είδη όπως στην πιο κάτω εικόνα.

Τον πεντάσημο, οι λαϊκοί οργανοπαίχτες της Κύπρου, τον λένε «Θκυόμιση» (Δυόμισι), γιατί στο κάθε μέτρο του ρυθμού αυτού γίνονται δύο χτύποι (των χεριών ή των ποδιών). Όπως είναι φυσικό, ο χτύπος που διαρκεί λογαριάζεται ενάμιση και έτσι διαμορφώνεται η ονομασία του ρυθμού «θκυόμιση».

Επτάσημοι

Οι Κυπριακοί επτάσημοι, παρουσιάζονται με τις ακόλουθες μορφές:

Τα 2 είδη του Επτάσημου

Ένα άλλο είδος επτασήμου, το οποίο συναντάται σε μερικά τραγούδια, παρουσιάζεται με την εξής μορφή:

Άλλο είδος του Επτάσημου

Τον επτάσημο οι λαϊκοί οργανοπαίχτες το λένε «Τριάμισι», γιατί στο κάθε μέτρο του ρυθμού αυτού γίνονται τρείς χτύποι.

Εννεάσημοι

Ο εννεάσημος στα κυπριακά τραγούδια και στους χορούς παρουσιάζεται, με τις ακολούθως μορφές:

Τα 3 είδη του Εννιάσημου

Τον εννεάσημο, οι λαϊκοί οργανοπαίχτες τον ονομάζουνε «Τεσσεράμισι», γιατί στο κάθε μέτρο του ρυθμού γίνονται τέσσερις χτύποι.

Πηγές

• Λαπηθιώτη Αικατερίνη, 2015, Η Κυπριακή Παραδοσιακή Μουσική, ΤΕΙ Κρήτης, Ρέθυμνο
• Τομπολής Σ., 2002, Κυπριακή Παραδοσιακή Μουσική. Συλλογή – Καταγραφή – Ανάλυση, Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου, Λευκωσία.
• Κουτσουπίδου Μ., Καραγιώργης Ε. & Ιωάννου Μ., 1996, Μουσική Ι Ήχος – Ρυθμός – Μελωδία – Αρμονία, Υπουργείο Ανάπτυξης και Πολιτισμού, Λευκωσία