Λευκαρίτικο
Το λευκαρίτικο είναι κέντημα που αναπτύθηκε στα Λεύκαρα όπου και ονομάστηκε. Είναι το χαρακτηριστικότερο είδος κεντιτικής τέχνης στην Κύπρο.
Γενικά
Το λευκαρίτικο είναι η εξέλιξη των «ασπροπλουμιών» της Κύπρου. Γράφτηκε στον κατάλογο της UNESCO για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά το 2009.
Ιστορία
Τα λευκαρίτικα ράβονταν από τις μητέρες για προίκα στις κόρες τους και στόλιζαν όλο το σπίτι την ημέρα που πάντρευαν τις κόρες τους.
Σύμφωνα με τις φήμες ο Leonardo da Vinci επισκέφτηκε την Κύπρο τον 15ο αιώνα και φεύγοντας πήρε μαζί του λευκαρίτικο κέντημα που βρίσκεται στο Μιλάνο, στον καθεδρικό ναό Duomo.
Οι γυναίκες, κεντήστριες, στα Λεύκαρα έραβαν σπίτι τους και οι άντρες, κεντητάρες, ταξίδευαν σε Ευρώπη και στις Σκανδιναβικές χώρες για να τα πουλήσουν. Τα Λεύκαρα έγιναν το πιο μεγάλο κέντρο παραγωγής λευκαρίτικων κεντημάτων. Η εξάπλωση στο εξωτερικό έφερε οικονομική ανάπτυξη και πολλές επιδράσεις όπως καινούρια σχέδια και νέες τάσεις.
η ιστορία των κεντημάτων ξεκινά κατά τα έτη 1191-1571, όπου διδάκτηκαν στις γυναίκες των Λευκάρων από κάποιες ευγενείς κυρίες που προέρχονταν από τη δύση
Σήμερα τα κεντήματα αυτά κατασκευάχονται σε ολόκληρη την Κύπρο, ειδικά όμως στα χωριά Κάτω Δρυς, Βάβλα, Βαβατσινιά, Ορά, Χοιροκοιτία, Σκαρίνου, Δάλι και Αθηαίνου.
Τεχνική κεντήματος
Σήμερα χρησιμοποιείται εισαγόμενο λινό σε φυσικό χρώμα. Οι βελονιές που χρησιμοποιούσαν ήταν η «φαττή» (ψαθωτή), η τυλιχτή ή άλλως «στρούχνη», η ανεβατή, η ρίζα και το γαζί. «Οι ποταμοί» αποτελούν το χαρακτηριστικότερο είδος διακόσμησης στο λευκαρίτικο κέντημα. Γίνονται με την αφαίρεση και το κόψιμο των κλωστών δημιουργώντας τριγωνικά ζικ-ζακ, τις «καμάρες». Τις διακοσμούσαν με ανεβατά και κοπτά σχέδια. Το κεντρικό σχέδιο της καμάρας ήταν κυρίως κοπτό. Το γέμιζαν με την τεχνική της δαντέλας απ΄ ευθείας στο ύφασμα. Με την ένωση δύο καμάρων δημιουργούσαν άλλα πολύπλοκα σχέδια, τα «μήλα». Ανάλογα με το κεντρικό τους διάκοσμο έπαιρναν και την ανάλογη ονομασία. Άλλα σχέδια ήταν το ταγιαδωτό, το ξωλούρι, τα καρούλια, τα φοινικωτά και το μηλούδι μακουκούδι σε διάφορους συνδυασμούς. ΄Ολα τα σχέδια οριοθετούνται με τα ξεφτιστά σχέδια, τα γαζιά και το παραγάζι. Τα τελειώματα τους γίνονται με διάφορα είδη δαντέλας όπως τη τσίμπη, το κλόσι, το τσιμπόκλοσο και το κλόσι των κοκάλων. Το αρχαιότερο και το πιο ενδιαφέρον είναι το κλόσι των κοκάλων. Μεταλλάσσοντας τις κλωστές που είχαν σαν βαρίδι τα κοκαλάκια, έπλεκαν τις κλωστές σε διάφορους συνδυασμούς και το τέλειωναν με κρόσια «τους φλόκκους».
Πηγές
Λευκαρίτικο Κέντημα:http://www.lefkara.org.cy/el-gr/λευκαρίτικοκέντημα.aspx