Φυλακισμένα Μνήματα

Πρότυπο:Historical Monument Τα Φυλακισμένα Μνήματα είναι η ονομασία ενός κοιμητηρίου το οποίο βρίσκεται στις Κεντρικές Φυλακές της Λευκωσίας όπου οι Βρετανοί έθαβαν τους απαγχονιζόμενους και καθώς ηγετικές μορφές της Εθνικής Οργάνωσης Κύπριων Αγωνιστών (Ε.Ο.Κ.Α) για να μην μετατρέπονται οι κηδείες τους σε μαζικά συλλαλητηρια και μαχητικές διαδηλώσεις κατά την διάρκεια του ενωτικού απελευθερωτικού αγώνα του 1955-1959 για την απελευθέρωση της Κύπρου από τους Άγγλους, και την Ένωση της με την κυρίως Ελλάδα.

Γενικά

Το κοιμητήριο κατασκευάστηκε από τους Βρετανούς επί κυβερνήτη Τζων Χάρντιγκ. Σχεδιάστηκε σαν ένας περιτοιχισμένος μικρός χώρος δίπλα από τα κελιά (φυλακές) των μελλοθανάτων και την αγχόνη. Γι΄ αυτό έμεινε στην ιστορία με την ονομασία "Φυλακισμένα Μνήματα".

Ιστορικά

Στον χώρο που βρίσκονται τα Φυλακισμένα Μνήματα είναι θαμμένοι δεκατρείς ηρωομάρτηρες, από τους οποίους οι εννιά απαγχονίστηκαν στις Κεντρικές Φυλακές της Λευκωσίας, τρείς έπεσαν στο πεδίο της μάχης και ένας πέθανε σε στρατιωτικό νοσοκομείο μετά από σοβαρό τραυματισμό του σε μάχη. Οι κρατούμενοι στις φυλακές αυτές δέχονταν φρικτά απάνθρωπα σωματικά και ψυχικά μαρτύρια καθημερινά από την ώρα της σύλληψης μέχρι την ώρα της εκτέλεσης κανένας τους δεν λύγιζε και οι περισσότεροι πήγαιναν στην αγχόνη τραγουδώντας τον εθνικό ύμνο ή τραγούδια και συνθήματα πατριωτικά Η κηδεία γινόταν αμέσως μετά τον απαγχονισμό με την παρουσία μόνο του ιερέα των φυλακών που έψαλλε την νεκρώσιμη ακολουθία έξω από την κλειστή είσοδο του κοιμητηρίου. Η διαδικασία ταφής γινόταν χωρίς την παρουσία τον γονιών ή άλλων συγγενών. Οι γονείς επισκέφτηκαν τους τάφους των παιδιών τους μετά τη λήξη του απελευθερωτικού αγώνα.

Ήρωες

Οι εννέα απαγχονισθέντες, όλοι τους νέοι ηλικίας 19-24 ετών, είναι με τη σειρά που εκτελέστηκαν:

• Απαγχονίστηκαν μαζί στις 10 Μαΐου 1956:
  • Μιχαήλ Καραολής
  • Ανδρέας Δημητρίου
• Απαγχονίστηκαν μαζί στις 9 Αυγούστου 1956:
  • Ανδρέας Ζάκος
  • Ιάκωβος Πατάτσος
  • Χαρίλαος Μιχαήλ
• Απαγχονίστηκαν μαζί στις 21 Σεπτεμβρίου 1956:
  • Μιχαήλ Κουτσόφτας
  • Στέλιος Μαυρομάτης
  • Ανδρέας Παναγίδης
• Απαγχονίστηκε στις 14 Μαρτίου 1957:
  • Ευαγόρας Παλληκαρίδης

Στα Φυλακισμένα Μνήματα αναπαύονται ακόμα τέσσερις αγωνιστές της Ε.Ο.Κ.Α. οι οποίοι έπεσαν μαχόμενοι. Οι Άγγλοι αρνήθηκαν να δώσουν τις σορούς των ηρώων στις οικογένειές τους, φοβούμενοι τις λαϊκές εκδηλώσεις κατά την κηδεία τους. Τους έθαψαν στο κοιμητήριο των φυλακών, όπως τους απαγχονισθέντες. Οι τέσσερις αγωνιστές που όλοι έπεσαν στο πεδίο της μάχης είναι οι ακόλουθοι:

• Μάρκος Δράκος
• Γρηγόρης Αυξεντίου
• Στυλιανός Λένας
• Κυριάκος Μάτσης

Το μνημείο μετά τον αγώνα

Τα Φυλακισμένα μνήματα μετά το τέλος του αγώνα έγιναν τόπος ιερού προσκυνήματος και ηρωισμού, αντίσασης κατά των δυνάμεων της βίας και την τρομοκρατίας, ιερός νάός της ελευθερίας θεμελιωμένος στα κόκκαλα των παλικαριών της ΕΟΚΑ. Την αθανασία τους δηλώνει η επιγραφή που βρίσκεται στο τοίχο του βάθους του κοιμητηρίου: «Τ᾿ ἀντρειωμένου ὁ θάνατος, θάνατος δὲ λογιέται».

Συνδέσμοι

http://users.uoa.gr/~nektar/history/3contemporary/fylakismena_mnhmata_1955-1959.htm http://lekythos.library.ucy.ac.cy/handle/10797/4423 http://www.alexiptoto.com/%CF%84%CE%B1-%CF%86%CF%85%CE%BB%CE%B1%CE%BA%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CE%BC%CE%BD%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CF%83%CF%85%CE%B3%CE%BA%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%B9/