Παναγία η Αγγελόκτιστη

Παναγία η Αγγελόκτιστη
Παναγία η Αγγελόκτιστη
Ιστορία Ίδρυση
Μητρόπολη	{{{metropolitan}}}
Ίδρυση	{{{establishment}}}
Ιδρυτής	{{{founder}}}
Αφιερωμένη	{{{dedicated_to}}}
Εορτασμός	{{{celebration}}}
Γεωγραφικά Στοιχεία
Δήμος	{{{municipality}}}
Κοινότητα	{{{community}}}
Συντεταγμένες	{{{coordinates}}}
Στοιχεία Επικοινωνίας
Διεύθυνση	{{{address}}}
Τηλέφωνο	{{{telephone}}}
Τηλεομοιότυπο	{{{fax}}}
Εφημέριος	{{{vicar}}}
Τηλέφωνο Εφημέριου	{{{telephone_efimeriou}}}

Ο Ιερός Ναός της Παναγίας της Αγγελόκτιστης στη Λάρνακα είναι κτίσμα του 11ου αι και οικοδομήθηκε πάνω στα ερείπια τρίκλινης ξυλόστεγης παλαιοχριστιανικής Βασιλικής. Είναι ρυθμού εγγεγραμμένου σταυροειδής με τρούλο.

Ιστορία

Για την ονομασία της εκκλησίας δίδονται δύο εκδοχές. Η πρώτη αναφέρει ότι όταν αποφάσισαν να κτίσουν την εκκλησία δεν ήταν στο χώρο που βρίσκεται σήμερα αλλά κάπου αλλού. Αρχίζοντας όμως να κάνουν τα θεμέλια στο χώρο εκείνο, είδαν μετέπειτα ως εκ θαύματος ότι τα θεμέλια είχαν μεταφερθεί στο χώρο που βρίσκεται σήμερα. Έτσι συνέχισαν το κτίσιμο στην νέα τοποθεσία αφού ήταν πλέον ορατό ότι ήταν θέλημα του Θεού. Αλλά συνέβηκε και άλλο παράξενο. Ενώ το κτίσιμο συνεχιζόταν οι κτίστες διαπίστωναν κάθε πρωί ότι το κτίσιμο προχωρούσε από μόνο του. Τότε παραφύλαξαν την νύκτα και είδαν ότι κατά τα μεσάνυκταάγγελοι κατέβαιναν από τους ουρανούς και με ύμνους προς την Παναγία έκτιζαν κατά την διάρκεια της νύκτας την εκκλησία. Η άλλη εκδοχή είναι λόγω του ψηφιδωτού της Παναγίας που υπάρχει στην εκκλησία. Όποιος το προσέξει και δει πόσο όμορφο είναι λέει ότι ανθρώπινα χέρια δεν θα μπορούσαν να φτιάξουν ένα τέτοιο ψηφιδωτό. Έτσι πιστεύεταιότι και αυτό έγινε με την βοήθεια των αγγέλων. Η εκκλησία της Αγγελόκτιστης είναι σταυρικού ρυθμού με τρούλο και κτίστηκε γύρω στον 11ον αιώνα. Η αψίδα της εκκλησίας που φέρεται να είναι αρχαιότερη είναι κατάλοιπο μιας βασιλικής του 5ου αιώνα, ενώ το δυτικό τμήμα είναι νεώτερη προέκταση.

Περιγραφή

Ο κύριος ναός της Παναγίας της Αγγελόκτιστης, είναι τρίκλιτος και κτισμένος πάνω στα θεμέλια παλαιότερης βυζαντινής βασιλικής. Στην κυρίως εκκλησία υπάρχουν μερικές εικόνες αριστουργηματικής τέχνης. Μερικές από αυτές είναι η εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλπου βρίσκεται στο τέμπλο στην είσοδο του ναού και χρονολογείται από τον 15ον αιώνα. Η βυζαντινή αυτή εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ είναι μια από τις σπάνιες εικόνες ολόκληρηςτης Ορθοδοξίας και είναι αναγνωρισμένη ως η πρώτη στο είδος της από την UNESCO.

Στην κύρια είσοδο του κεντρικού ναού υπάρχει η χρονολογία 1714, που προφανώς δεν αναφέρεται στην ημερομηνία της οικοδομής του αλλά στον χρόνο κάποιας επιδιόρθωσης που έγινε σε αυτό. Μια επιγραφή επίσης στην κύρια είσοδο του ναού αναφέρει και τον Επίσκοπο Κιτίου Σύλβεστρο, από τον οποίο έγινε η ανακαίνιση του ναού. Άλλη χρονολογία στο εικονοστάσιο (1855) επιδεικνύει την ημερομηνία κατασκευής του τέμπλου. Στο εικονοστάσι αυτό υπάρχουν εικόνες του 19ου αιώνα καθώς και μερικές άλλες παλαιότερες.

Στην βόρεια πλευρά της εκκλησία προστέθηκε κατά τον 12ον αιώνα ένα μικρόκαμαροσκέπαστο παρεκκλήσι, που είναι αφιερωμένο στους Αγίους Αναργύρους, Κοσμά και Δαμιανό. Στο παρεκκλήσι σώζονται δύο στρώματα τοιχογραφιών. Το νεώτερο στρώμα παρουσιάζει τον Άγιο Γεώργιο έφιππο και τους άλλους αγίους όρθιους, χρονολογείται από τον 15ον αιώνα, ενώ το παλαιότερο δεν μπορεί να χρονολογηθεί προτού αποχωριστεί από το νεώτερο στρώμα.

Εικόνες

Η φορητή εικόνα αριστούργημα του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου που διατηρείται στο ιερό του ναού είναι άγνωστης εποχής και άγνωστου δημιουργού. Αυτό όμως που αναμφίβολα προσελκύει το ενδιαφέρον και την προσοχή είναι το μοναδικό στο είδος του ψηφιδωτό που βρίσκεται στην αψίδα του ιερού που απεικονίζει μοναδικό παράδειγμα της Παρθένου να στέκεται παρά να κάθεται.

Η Παναγία όρθια πάνω σε καταστόλιστο υποδόπιο κρατεί τον Χριστό στο αριστερό της χέρι ενώ το δεξί το φέρει προς το γόνατο του Χριστού σε ένα προδρομικό τύπο της Παναγίας Οδηγήτριας. Δεξιά και αριστερά από την Παναγία εικονίζονται οιΑρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ. Οι δύο Αρχάγγελοι κρατούν στα χέρια του δύο γυάλινες σφαίρες τις οποίες προσφέρουν στην Παναγία. Ο Γαβριήλ φέρει στην ενδυμασία του δύο γράμματα, το Η και Γ. Λόγω του ότι το σώμα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ είναι καταστρεμμένο, αν και διακρίνονται κάποια ίχνη από γράμματα, αυτά δεν φαίνονται. Όλη η σύνθεση περιβάλλεται από ένα διακοσμητικό πλαίσιο όπου κυριαρχεί το θέμα της πηγής της ζωής μέσα σε πλούσιο βλαστό άκανθο και πτηνά, πάπιες, παπαγάλους και ελάφια. Πάνω από την Παναγία υπάρχει η επιγραφή +Η ΑΓΙΑ+ΜΑΡΙΑ+. Το ψηφιδωτό που χρονολογήθηκε σε διάφορες εποχές, από τον 4ον αιώνα μέχρι τον 14ον αιώνα, θεωρείται από τα σπουδαιότερα στο είδος του που σώζεται σήμερα σε ολόκληρο τον κόσμο, παρόμοιο με αυτό της Ραβέννας στην Ιταλία.

Προσκυνητές

Χιλιάδες προσκυνητές, ντόπιοι και ξένοι, επισκέπτονται κάθε χρόνο την εκκλησία της Παναγίας της Αγγελόκτιστης, για να δουν από κοντά την ομορφιά της,τις τοιχογραφίες της και το περίφημο ψηφιδωτό της. Και βλέποντας τα, μια είναι η διαπίστωση: Ανθρώπινο χέρι θα ήταν αδύνατο να δημιουργήσει τέτοια μαστοριά, τόση αρμονία, μια τέτοια ομορφιά. Ακόμη και η γαλήνη στον περίβολο της εκκλησίας μαρτυρά την παρουσία αγγέλων